زندگی بدون فلورو کربن ها ; راهکاری برای حفاظت از محیط زیست و نجات زمین

تغییرات اقلیمی سبب بروز مشکلاتی جدی می شوند. برای کمک به حل این مشکلات ، ما گزینه خرید محصولات فاقد فلورو کربن و دوستدار محیط زیست را در اختیار داریم. فلورو کربن ها انواعی از مواد هستند که از ترکیب فلورین و کربن ساخته می شوند. فلورو کربن ها دارای خواصی مانند سخت سوزی، پایداری شیمیایی و بی خطر بودن برای انسان هستند. به این دلایل، به شکلی وسیع به عنوان مبرد در سیستم های تهویه مطبوع، یخچال ها، دستگاه های فروش مواد خوراکی، یخچال های نوشیدنی، یخچال و فریزرهای ویترینی، آب سرد کن ها و … مورد استفاده قرار می گیرند.

 

انواع فلورو کربن ها و موارد استفاده از آنها

فلورو کربن ها به عنوان عامل حباب ساز در عایق ها ، عامل پاک کننده در نیمه کنداکتورها و ابزار دقیق و جمع آوری کننده ذرات معلق هوا در دستگاه هایی مانند دستگاه های تصفیه هوا مورد استفاده قرار می گیرند .
انواع مختلفی از فلورو کربن ها (فریون ها) وجود دارند ؛ اولین نوع CFC ها هستند و بعد از آن HCFC ها و HFC ها.
لازم به ذکر است که فریون ها یکی از دلایل اصلی تغییرات اقلیمی و تخریب لایه اوزون هستند .

 

تخریب لایه اوزون

لایه اوزون در فاصله ۱۰ تا ۵۰ کیلومتر بالاتر از سطح زمین قرار گرفته است و اشعه فرابنفش مضر خورشید را جذب می کند.
CFC ها و HCFC هایی که وارد هوا می شوند به لایه اوزون می رسند و با واکنش شیمیایی اوزون را تجزیه می کنند. تخریب لایه اوزون در قسمت بالای قطب جنوب در ماه های سپتامبر و اکتبر هر سال مشکلی جدی است زیرا غلظت اوزون در این ماه ها به شدت کم می شود.
به این پدیده “سوراخ اوزون” می گویند، زیرا مانند سوراخی در جو زمین دیده می شود و متأسفانه ترمیم آن بسیار مشکل است.

 

شوک تغییرات اقلیمی

فلورو کربن ها گازهایی گلخانه ای با قدرت ۱۰۰ تا ۱۰۰۰۰ برابر بیشتر از CO2 هستند

در حال حاضر، تغییرات اقلیمی ناشی از انتشار CO2 تولید شده توسط انسان هر روز جدی و جدی تر می شود. تغییرات اقلیمی تنها ناشی از CO2 نیست.
فلورو کربن هایی مانند CFC ها، HCFC ها و HFC ها نیز تأثیرات گلخانه ای قدرتمندی دارند.  تأثیرات این گازها در تغییرات اقلیمی ۱۰۰ تا ۱۰۰۰۰ برابر بیشتر از CO2 است.
برای مثال، فلورو کربن های مورد استفاده در تجهیزات تهویه مطبوع بیش از ۱۰۰۰ برابر CO2 دارای اثرات گازهای گلخانه ای هستند.

 

پیشرفت های جهانی در مقابله با فلورو کربن ها

جهان به سمت پیشگیری از تغییرات اقلیمی و حفاظت از لایه اوزون پیش می رود.
وقتی مشخص شد که تخریب لایه اوزون به عنوان یک مشکل زیست محیطی جهانی توسط فلورو کربن ها ایجاد می شود، “پروتکل مونترآل در مورد مواد مخرب لایه اوزون” به تصویب رسید که مطابق با آن بایستی تولید CFC ها در کشور های توسعه یافته مانند ژاپن به کلی متوقف شود. همچنین محصولات HCFC نیز که به عنوان جایگزین های CFC ها شناخته می شوند باید از چرخه تولیدات حذف شوند.

به علاوه، HFC ها نیز که جایگزین CFC ها و HCFC ها هستند، باید تحت کنترل “پروتکل کیوتو” تولید شوند زیرا تأثیرات چشمگیری بر تغییرات اقلیمی دارند، هرچند که تأثیری بر تخریب لایه اوزون ندارند.

برای محافظت از لایه اوزون و پیشگیری از تغییرات اقلیمی، راهکارهای مختلفی از قبیل بازیافت و امحاء فلورو کربن ها در تجهیزاتی مانند یخچال ها و تجهیزات تهویه مطبوع و حرکت به سوی استفاده از محصولات جایگزین ارایه شد.

 

انتخاب محصولات فاقد  فلورو کربن ها

از زمانی که فلورو کربن ها به عنوان عوامل تغییرات اقلیمی و تخریب لایه اوزون شناخته شدند، توسعه و تکامل تکنولوژی ها و محصولات جایگزینی که از فلورو کربن استفاده نمی کردند ، آغاز شد. در ژاپن ، به منظور تشویق برای تولید این محصولات ، آژانس های دولتی ، موظف به استفاده از محصولات فاقد فلورو کربن بر اساس “قانون مربوط به خرید کالاها و خدمات دوستدار محیط زیست” (قانون ترویج خرید سبز) شدند و دولت تسهیلاتی را برای تشویق شرکت ها به منظور تولید محصولات بدون فلورو کربن در نظر گرفت.
تولید و بازاریابی محصولات بدون فلورو کربن در بسیاری از مناطق آغاز شد. در این مقاله، ما انواع عایق حرارتی بدون فلورو کربن و فوم های یورتان سخت را معرفی خواهیم کرد.

 

عایق های حرارتی بدون فلورو کربن ها

اخیراً، خانه های به شدت عایق شده که شدیداً در مصرف انرژی مورد نیاز برای سرمایش و گرمایش صرفه جویی می کنند، بسیار مورد اقبال عمومی قرار گرفته اند. همچنین عایق کاری درست در ساختمان ها خود عاملی مثبت در پیشگیری از تغییرات اقلیمی است.

عایق های مختلفی برای عایق کاری حرارتی وجود دارد. در روند تولید برخی از عایق های فوم از فلورو کربن ها استفاده می شود. فلورو کربن ها غیر آسیب رسان و بدون بو هستند، حباب های خوبی در پلاستیک ایجاد می کنند و خواص عایقی بالایی دارند؛ همین عوامل دلیل تمایل زیاد به استفاده از آنهاست. اما، فلورو کربن های منتشر شده از این عایق ها لایه اوزون را تخریب کرده و باعث تغییرات اقلیمی می شوند.

انواع عایق بدون فلورو کربن

به همین دلیل ، امروزه عایق های فوم پلاستیکی خود را از شر فلورو کربن ها آزاد کرده اند و عایق هایی مانند پلی استایرن ، پلی یورتان فوق منبسط و فوم های فنولیک که سابقاً وابسته به فلورو کربن ها بودند ، حالا تقریباً بدون فلورو کربن هستند . در مورد عایق فوم یورتان، استفاده از فلورو کربن HCFC141b به شدت کاهش یافته و با HFC ها جایگزین شده است. در سال ۲۰۰۶، تقریباً ۶۰۰۰ تن (معادل ۶/۵ میلیون تن CO2) از HFC که مورد استفاده قرار گرفته بود در خلال پروسه تولید و استفاده در یک بازه زمانی طولانی وارد جو زمین شد. بیشتر این HFC های مورد استفاده HFC245fa و HFC365mfc بودند. هرچند این دو نوع HFC موضوع پروتکل کیوتو نبودند، اما برای پیشگیری از تغییرات اقلیمی باید مصرف آنها هم کاهش یابد چون هنوز به عنوان گازهای گلخانه ای قدرتمند مطرح هستند .

 

انواع عایق به لحاظ میزان ، وجود یا عدم وجود فلورو کربن ها

تقریباً یا کاملاً بدون فلورو کربن

• عایق های غیر پلاستیکی و غیر فومی (مانند پشم شیشه، پشم سنگ و …)
• فوم های پلی استایرن
• فوم های فنولیک
• فوم های پلی اتیلن فوق منبسط
• فوم های پلی استایرن منبسط
• فوم های الاستومریک منبسط (مانند NBR، EPDM و …)

 

دارای فلورو کربن

• فوم یورتان سخت

 

سیاست های ملی ژاپن جهت استفاده از انواع عایق ساختمانی بدون فلورو کربن

قانون تشویق به خرید کالاها

بر اساس این قانون برای تشویق خرید سبز، ضوابط و فاکتورهای ارزیابی توجه به تهیه محصولات خاص تحت عنوان ” سیاست کلی تشویق برای تهیه کالاهای دوستدار محیط زیست” تدوین شده است.

ضوابط فاکتورهای ارزیابی برای عایق های مورد استفاده در مصارف عمومی در جدول زیر ارایه شده اند.

بازنگری استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS)

در سال ۲۰۰۶، بازنگری هایی در خصوص فوم یورتان سخت اسپری شونده برای عایق کاری ساختمان ها (JIS A9526:2006 R) و مواد عایق فوم پلاستیکی (JIS A9511:2006 R) انجام شد.
این باعث شد که تشخیص نوع عامل حباب ساز مورد استفاده در عایق ها تسهیل شود.

بازنگری در مشخصات فنی استاندارد

در فوریه ۲۰۰۷، “مشخصات فنی استاندارد کارهای عمومی” بازنگری شد.
بر اساس بازنگری های انجام شده در JIS، به وضوح تعیین شد که، برای عایق کاری ساختار داخلی بتن مسلح و فوم های پاششی در مصارف عمومی، بجز در موارد خاص، باید محصولات بدون فلورو کربن (JIS Type A) مورد استفاده قرار گیرند.

سیستم CASBEE

توسط وزارت زمین، زیرساخت و حمل و نقل، برای بهبود مصرف انرژی و کاهش اثرات تخریبی زیست محیطی خانه ها و سایر ساختمان ها، تدوین و ابلاغ شد.
CASBEE یک سیستم جامع برای ارزیابی عملکرد زیست محیطی ساختمان ها است. یکی از آیتم های ارزیابی “پرهیز از استفاده از فلورو کربن ها و هالون ها” است، که در آن عایق های بدون فلورو کربن جزو ۵ محصول برتر دوستدار محیط زیست هستند.

منبع

Office of Fluorocarbons Control Policy, Global Environmental Issues Division, Global Environment Bureau, Ministry of the Environment
۱-۲-۲ Kasumigaseki, Chiyoda-ku, Tokyo 100-8975
http://www.env.go.jp/

 

نویسنده : مهندس پدرام بداقی