لرزش پمپ و روش های کاهش آن در ساختمان های بلند مرتبه

لرزش پمپ حتی در مواقع نسبتاً کوچک با تولید لرزش و نویز می توانند مشکلات صوتی ایجاد کنند. در یک برج مسکونی با بیش از ۴۰ واحد، ۵ پمپ خطی، در محدوده ۱.۵ تا ۲ اسب بخار نصب شده اند؛ یکی در هر هشت طبقه، تا بتوانند فشار آب گرم مصرفی را در سطوح و طبقات مختلف به طور یکسان حفظ کنند.

این پمپ ها باعث تولید صدایی مداوم در مجاورت واحد های مسکونی و راهروها شده اند. این صدا حتی می توانست بر وضعیت فروش واحدها تأثیر گذار باشد.
پمپ ها در کابین های مکانیکال کوچکی قرار داشتند که با واحدهای مسکونی دیوار مشترک داشتند. صدای تولید شده توسط پمپ ها بایستی با ضوابط آکوستیک تعریف شده برای واحدهای مسکونی مطابقت داشته باشد. حتی اگر صدای پمپ خیلی بلند نباشد، باز هم محسوس است.
در نظر گرفتن ملاحظات اولیه توسط نصاب پمپ و مهندس طراح ساختمان سبب می شود تا پمپ ها صحیح و دقیق کار کنند، اما نمی تواند مسیرهای انتقال صدا و روش های اصلاح آن را مشخص کند. بنابراین لازم است مجموعه ای از راهکارها توسط تیم معماری پروژه و مهندسان متخصص، به منظور حذف یا کاهش صدای لرزش پمپ ها و در عین حال حفظ عملکرد صحیح آنها ارایه شود.

آلودگی صوتی با لرزش پمپ

حتی منابع کوچک و کم قدرت لرزش و نویز می توانند در نزدیکی فضاهای مسکونی آلودگی صوتی ایجاد کنند. در این مقاله به طور مختصر در مورد پمپ هایی بحث خواهد شد که به نظر نمی رسد برای تولید لرزش و صدا به اندازه کافی بزرگ باشند. نویز قابل شنیدن از لرزش پمپ های کوچک از ۵ نقطه قرار گیری در یک برج با بیش از ۴۰ واحد مسکونی، ایجاد می شود.

پمپ های آب گرم مصرفی از نوع خطی با قدرت ۱.۵ تا ۲ اسب بخار هستند که یکی در هر ۸ طبقه قرار گرفته است تا فشار آب در طبقات تنظیم شود. ضوابط ساختمانی در مورد میزان نویز مجاز، در فاز طراحی ساختمان، لحاظ شده بود و از ساکنین هم درخواست شد که از ضوابط موجود پیروی کنند، اما باز هم صدای تولید شده آزار دهنده بود. بدون حضور و مشورت با طراح و نصاب تأسیسات در مورد نحوه و مسیرهای انتقال نویز یا روش های تصحیح آن، از یک مشاور آکوستیک درخواست شد تا مشکل را به صورت میدانی مشاهده کرده و نویز پمپ را ارزیابی کند.

پمپ های آب گرم مصرفی از نوع خطی با قدرت ۱.۵ تا ۲ اسب بخار هستند که یکی در هر ۸ طبقه قرار گرفته است تا فشار آب در طبقات تنظیم شود. ضوابط ساختمانی در مورد میزان نویز مجاز، در فاز طراحی ساختمان، لحاظ شده بود و از ساکنین هم درخواست شد که از ضوابط موجود پیروی کنند، اما باز هم صدای تولید شده از لرزش پمپ ها آزار دهنده بود. بدون حضور و مشورت با طراح و نصاب تأسیسات در مورد نحوه و مسیرهای انتقال نویز یا روش های تصحیح آن، از یک مشاور آکوستیک درخواست شد تا مشکل را به صورت میدانی مشاهده کرده و لرزش پمپ را ارزیابی کند.

روش های انتقال و اصلاح نویز

ساختارهای موجود

همه ی ۵ پمپ نصب شده، پمپ های خطی عمودی گردش آب گرم بودند، که توسط موتورهای الکتریکی ۱.۵ تا ۲ اسب بخار کار می کنند. موتورها و پمپ ها سبب لرزش می شوند و این لرزش در درجه اول توسط فونداسیون پمپ به کف سازه ای و در درجه دوم توسط بست ها و ساپورت های لوله های ورودی و خروجی، منتقل می شوند. لوله ها با اتصالات انعطاف پذیر زره دار به پمپ متصل شده اند، این اتصالات انعطاف پذیر می توانند تنش ها و خروج از محور را کم کنند، اما تأثیر کمی بر کاهش انتقال لرزش توسط لوله ها دارند.
فن های موتور هم نویز هوابرد تولید می کنند، که از طریق ورودی هوا در انتهای موتور و خروجی هوا در طول پره های خنک کننده موتور منتشر می شوند.پوسته پمپ هم نویز ناشی از پروانه پمپ را منتقل میکند.

ارزیابی های میدانی

مشاهدات میدانی شامل گوش کردن به صدای هوابرد در اتاق محل نصب پمپ ها، راهروهای مجاور و بخش های مسکونی خالی از سکنه و بدون مبلمان مجاور بود که به منظور شنیدن تفاوت سطح صدا در زمان خاموش یا روشن بودن پمپ انجام شد. سپس دیوارها و قفسه های اطراف مورد بررسی قرار گرفتند تا نسبت بین صداهای سازه برد و هوا برد تعیین شود. لرزش پمپ، لوله ها، کف و دیواره های اتاق پمپ، به علاوه سطوح در واحدهای مسکونی توسط لمس کردن مورد بررسی و قضاوت قرار گرفت. در این بخش هیچ اندازه گیری ای انجام نشد.
مشاهدات انجام شده در اتاق پمپ و اطراف آن مشخص کرد که اصولاً کیفیت ساختار سازه برای مهار نویز هوابرد مناسب است. لوله ها، لوله های برق و سایر تأسیسات اتاق پمپ که به اتاق وارد یا از آن خارج می شدند توسط درزبندها و دودبند و آتش بند مهار شده بودند. درب های راهروهای منتهی به اتاق پمپ هم دارای درزبند بودند، هرچند که به طور موثر به منظور جلوگیری از عبور صدا درزبندی نشده بودند.

قضاوت ها

قضاوت های موضوعی، بر اساس مشاهدات در شرایطی انجام شد که مسیر انتقال اولیه صوت:

الف) انتقال صوت از اتاق پمپ به راهرو از طریق درب، به دلیل درزگیری ناکافی قسمت های بالا و پایین درب، اصولاً هوابرد است.

ب) انتقال صوت از اتاق پمپ به واحدهای مسکونی مجاور عمدتاً از طریق لرزش سازه برد، به دلیل انتشار صوت از طریق پارتیشن ها و سطوح قفسه ها است.

بنابراین به نظر می رسد که لازم است نویز موتور در اتاق پمپ تضعیف شود و درب های اتاق پمپ نیازمند درزبندی صوتی بهتری هستند تا انتقال صدا را کاهش دهند. ترکیب موتور و پمپ و لوله ها نیازمند لرزه گیری و جداسازی از سازه ساختمان هستند. و البته واضح است که طنین صدای تولید شده توسط موتور، پمپ و اتصالات مرتبط باید در اتاق پمپ کاهش یابد.

حساسیت واحدهای مسکونی به لرزش، صدا و نویز بیش از راهروهاست، بنابراین مسیرهای انتقال سازه ای باید اولویت اول باشند و انتقال هوابرد به راهرو در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

پیشنهادات

به دنبال بازدید میدانی، مشاور پیشنهاد کرد که نقشه های طرح معماری و مکانیک به همراه اطلاعات ارایه شده توسط سازنده پمپ در کنار مسیرهای بالقوه انتقال لرزش، صوت و نویز، برای کاهش انتقال لرزش و صوت توسط پمپ و اتصالات، مورد بررسی قرار گیرند.
انتقال سازه برد به واحدهای مسکونی
مشخص شد که پمپ باید از زمین جدا شود، اما در کنار آن لرزه گیری ساپورت های لوله باید به اندازه کافی باشد تا انتقال لرزش از طریق لوله ها به سازه در قسمت های ورودی و خروجی پمپ کاهش یابد. استفاده از شیلنگ های انعطاف پذیر در ورودی و خروجی پمپ ها تا حدودی لرزش پمپ را کم می کند، اما این میزان به اندازه کافی نبوده و پمپ ها نیازمند لرزه گیری بیشتری هستند.

نصب لرزه گیر برای پمپ جهت جلوگیری از لرزش پمپ

یکی از بهترین راهکارها، جدا سازی پمپ و موتور از کف سازه ای ساختمان و نصب آن بر روی انواع لرزه گیر لاستیکی یا لرزه گیر فنری ، متناسب با سایز و عملکرد پمپ است.
نصب لرزه گیر برای ساپورت لوله ها
قرار دادن پدهای الاستومری دندانه دار زیر لوله ها در محل قرار گیری انواع بست لوله یکی دیگر از راهکارهای کمکی برای کاهش انتقال لرزش است.
نصب لرزه گیر در مسیر لوله ها
در بسیاری از موارد، نصب لرزه گیر صنعتی در تأسیسات و اتصالات انعطاف پذیر در مسیر لوله ها و اتصالات، انتقال لرزش را به میزان قابل توجهی کم می کند.

نویسنده : مهندس پدرام بداقی